มติ ค.ร.ม. เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2517 เห็นชอบโครงการขอรับพระราชทานรางวัลสำหรับสหกรณ์ที่มีผลงานดีเด่น และ ระเบียบกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ว่าด้วยการขอรับพระราชทานรางวัลสำหรับสหกรณ์ ที่มีผลงานดีเด่น พ.ศ. 2517 กระทรวงเกษตรฯได้ดำเนินการตามมตินี้ โดยแต่ละปีให้มีการคัดเลือกสหกรณ์ที่มีผลงานดีเด่นแต่ละประเภทสหกรณ์ และจัดเป็น 3 ระดับ คือ ระดับจังหวัด ระดับภาค และระดับประเทศ แต่ละระดับนั้น ปกติจะมี(หรือไม่มี)สหกรณ์ได้รับเลือกเป็นอันดับ 1 อันดับ 2 อันดับ 3 หรือรางวัลชมเชย
ระยะต่อมา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้ออกประกาศ เรื่องการคัดเลือกเกษตรกร สถานบันเกษตรกร และสหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ ใช้ แทนระเบียบปี 2517 โดยกำหนดหลักเกณฑ์กลางในการคัดเลือก ทั้งนี้ได้มีการประกาศออกมาหลายครั้ง เนื่องจากเห็นควรปรับปรุงหลักเกณฑ์ให้เหมาะสมกับสภาวะการณ์ในต่างละช่วงเวลา นั้นๆ
รายชื่อสหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติที่นำเสนอนี้ เป็นสหกรณ์ที่มีผลงานดีเด่นอันดับ 1 ระดับประเทศ ตามระเบียบปี 2517 และสหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติตามประกาศของกระทรวงเกษตรฯ
สามารถดูรายละเอียดข้อมูลของแต่ละสหกรณ์ได้จากเว็บไซต์ของสหกรณ์(ถ้ามี) โดยคลิกที่ชื่อของสหกรณ์ (Update URL ของเว็บไซต์ล่าสุด ณ วันที่ 7 สิงหาคม 2557)
2564 สหกรณ์การเกษตรกุดข้าวปุ้น จำกัด จ.อุบลราชธานี
2563 สหกรณ์การเกษตรลำพระเพลิง จำกัด จ.นครราชสีมา
2562 สหกรณ์การเกษตรคณฑีพัฒนา จำกัด จ.กำแพงเพชร
2561 สหกรณ์การเกษตรขามสะแกแสง จำกัด จ.นครราชสีมา
2560 สหกรณ์การเกษตรย่านตาขาว จำกัด จ.ตรัง
2559 สหกรณ์ผู้เลี้ยงโคขุนในเขตปฏิรูปที่ดินปางศิลาทอง จำกัด จ.กำแพงเพชร
2557 สหกรณ์การเกษตรบ้านตาก จำกัด จ. ตาก
2555 สหกรณ์การเกษตรเวียงสา จำกัด จ.น่าน
2553 สหกรณ์การเกษตรบางน้ำเปริ้ยว จำกัด จ.ฉะเชิงเทรา
2552 สหกรณ์การเกษตรพนมวังก์ จำกัด จ.พัทลุง
2551 สหกรณ์การเกษตรตะโหมด จำกัด จ.พัทลุง
2547 สหกรณ์การเกษตรนิคมสร้างตนเองลำตะคอง จำกัด จ.นครราชสีมา
2546 สหกรณ์การเกษตรสูงเนิน จำกัด จ.นครราชสีมา (ครั้งที่ 2)
2545 สหกรณ์การเกษตรวิเศษชัยชาญ จำกัด จ.อ่างทอง
2544 สหกรณ์การเกษตรดอนเจดีย์ จำกัด จ.สุพรรณบุรี
2543 สหกรณ์การเกษตรสามชุก จำกัด จ.สุพรรณบุรี
2542 สหกรณ์การเกษตรสารภี จำกัด จ.เชียงใหม่
2541 สหกรณ์การเกษตรพิมาย จำกัด จ.นครราชสีมา (ครั้งที่ 2)
2539 สหกรณ์การเกษตรกันทราลักษณ์ จำกัด จ.ศรีสะเกษ
2538 สหกรณ์การเกษตรไชยา จำกัด จ.สุราษฎร์ธานี
2537 สหกรณ์การเกษตรหางดง จำกัด จ.เชียงใหม่
2536 สหกรณ์การเกษตรเมืองตราด จำกัด จ.ตราด
2535 สหกรณ์การเกษตรสีคิ้ว จำกัด จ.นครราชสีมา (ครั้งที่ 2)
2534 สหกรณ์การเกษตรบางคล้า จำกัด จ.ฉะเชิงเทรา
2533 สหกรณ์การเกษตรพิมาย จำกัด จ.นครราชสีมา (ครั้งที่ 1)
2531 สหกรณ์การเกษตรคลองขลุง จำกัด จ.กำแพงเพชร
2530 สหกรณ์การเกษตรมโนรมย์ จำกัด จ.ชัยนาท
2529 สหกรณ์การเกษตรเมืองพาน จำกัด จ.พะเยา
2528 สหกรณ์การเกษตรแม่จัน จำกัด จ.เชียงราย
2527 สหกรณ์การเกษตรสันทราย จำกัด จ.เชียงใหม่
2526 สหกรณ์การเกษตรเดิมบางนางบวช จำกัด จ.สุพรรณบุรี
2525 สหกรณ์การเกษตรนิคมฯลำน้ำน่าน จำกัด จ.อุตรดิตถ์
2524 สหกรณ์การเกษตรสีคิ้ว จำกัด จ.นครราขสีมา (ครั้งที่ 1)
2523 สหกรณ์การเกษตรบ้านโฮ่ง จำกัด จ.ลำพูน
2522 สหกรณ์การเกษตรพนมทวน จำกัด จ.กาญจนบุรี
2521 สหกรณ์การเกษตรศรีประจีนต์ จำกัด จ.สุพรรณบุรี
2520 สหกรณ์การเกษตรสันกำแพง จำกัด จ.เชียงใหม่
2517 สหกรณ์การเกษตรสูงเนิน จำกัด จ.นครราชสีมา (ครั้งที่ 1)